Van prompt tot kunstwerk: Zo worden AI-beelden gemaakt

AI-gegenereerde kunst is een fascinerend en soms mysterieus proces. Je tikt in een tool een paar woorden in, drukt op enter en binnen enkele seconden verschijnt er een beeld dat niet eerder bestond. Hoe gaat dat eigenlijk in zijn werk? Wat gebeurt er achter de schermen als een AI-tool een tekstprompt omzet in een kunstwerk?

Met een goede prompt maak je prachtige afbeeldingen

Zo worden AI beelden gemaakt: de prompt

Alles begint met de prompt. Dit is de tekst die je invoert om de AI aan te sturen. Hoe gedetailleerder en specifieker je bent, hoe groter de kans dat je krijgt wat je voor ogen hebt. Schrijf je bijvoorbeeld simpelweg "een kat", dan weet het model niet of je een fotorealistische kat, een cartoonkat of een futuristische cyberkat bedoelt. Een goede prompt bevat details over stijl, kleurgebruik, compositie en sfeer. Bijvoorbeeld: "Een majestueuze zwarte kat met felblauwe ogen, geschilderd in de stijl van Van Gogh, met een sterrennacht op de achtergrond."

Dat ging niet helemaal goed: de Van Gogh-stijl zie je niet terug in de kat

AI denkt in patronen

Nadat je de prompt hebt ingevoerd, gaat de AI aan het werk. De meeste AI-kunstgeneratoren zijn getraind op miljoenen afbeeldingen en leren daardoor patronen herkennen. Dit proces wordt aangedreven door neurale netwerken, en met name door een type model dat Diffusion model wordt genoemd.

Een Diffusion model begint met een ruispatroon (denk aan een soort visuele chaos) en verfijnt dit stap voor stap totdat er een herkenbaar beeld ontstaat dat past bij de prompt. Het werkt een beetje als het terugspoelen van een mistige foto naar een scherpe opname.

De geboorte van een AI-afbeelding: ruis

Invloed van stijl en dataset

De keuze van de dataset waarmee een AI-model is getraind, bepaalt sterk wat voor soort beelden er gegenereerd kunnen worden. Een model dat is getraind op klassieke schilderijen zal een andere interpretatie geven dan een model dat gespecialiseerd is in cyberpunkkunst of anime. Ook kan het model bepaalde vooroordelen hebben: als je een "generaal" invoert, zal de AI waarschijnlijk een man genereren, omdat dat nu eenmaal historisch vaker is afgebeeld.

Daarnaast hebben sommige AI-tools ingebouwde stijlen. DALL·E, Midjourney en Stable Diffusion hebben allemaal hun eigen karakteristieke output, zelfs bij identieke prompts. Midjourney heeft bijvoorbeeld een dromerige, soms surrealistische uitstraling, terwijl Stable Diffusion flexibeler is omdat het lokaal kan worden aangepast met extra modellen en filters.

Creatieve controle: parameters en prompt engineering

Een prompt alleen is niet altijd voldoende. De meeste AI-tools bieden extra instellingen waarmee je het beeld nog verder kunt sturen. Dit kan variëren van beeldverhoudingen tot ‘creativity sliders’. Sommige AI-tools ondersteunen ‘negative prompts’, waarmee je juist elementen uitsluit (“geen tekst in de afbeelding”, “geen vervormde gezichten”).

Daarnaast bestaat er een kunst op zich: prompt engineering. Dit is het verfijnen van je input zodat de AI precies doet wat jij wilt. Een woord kan de hele compositie veranderen, en de volgorde waarin je termen gebruikt, heeft soms onverwachte effecten. Er zijn zelfs mensen die zich professioneel bezighouden met het ontwerpen van de perfecte prompts!

Post-processing: de finishing touch

Hoewel AI geweldige resultaten kan opleveren, hebben veel AI-beelden nog een laatste bewerking nodig. Vaak worden AI-afbeeldingen nabewerkt in Photoshop of andere grafische software om ze scherper te maken, kleuren aan te passen of kleine foutjes weg te werken (denk aan extra vingers op een hand of onsamenhangende details).

Er zijn ook technieken zoals ‘upscaling’ die de resolutie van AI-beelden verhogen zonder verlies van kwaliteit. AI-modellen zoals Gigapixel AI en ESRGAN worden hiervoor vaak gebruikt. Dit is vooral handig als je een gegenereerd kunstwerk wilt printen.

AI als co-kunstenaar

Een van de boeiendste aspecten van AI-kunst is hoe kunstenaars het gebruiken als een co-creator. Sommige kunstenaars laten AI hun ruwe ideeën visualiseren en werken vervolgens verder met verf of digitale bewerking. Anderen gebruiken AI puur als inspiratiebron. Het idee dat kunst alleen uit menselijke handen moet komen, wordt hierdoor steeds meer uitgedaagd.

AI is geen vervanging van menselijke creativiteit, maar eerder een extra gereedschap in de gereedschapskist van de maker. Waar een schilder vroeger een penseel koos, kan hij nu een AI-model kiezen om een bepaalde sfeer of stijl te verkennen.

En wat nu? De toekomst van AI-kunst

Zo worden dus AI-beelden gemaakt. Maar AI-kunst is nog lang niet uitontwikkeld. De tools worden steeds krachtiger en intuïtiever. Misschien komt er een dag dat je een AI kunt vragen om een schilderij te maken dat past bij je interieur en het binnen enkele minuten op canvas wordt afgedrukt. Of dat AI in real-time kunst kan genereren tijdens een muziekoptreden, volledig synchroon met de emotie van de muziek.

Wat vaststaat, is dat AI-kunst een blijvende impact zal hebben. Van digitale kunstenaars tot reclamemakers en modeontwerpers—de mogelijkheden zijn eindeloos. Wat je ook van AI-kunst vindt, één ding is zeker: het heeft de manier waarop we kunst kunnen maken en ervaren voorgoed veranderd.

Dus de volgende keer dat je een prompt invoert en een kunstwerk verschijnt, weet je dat daar een heel proces achter zit. Het is misschien geen magie, maar het komt aardig in de buurt.